Konferencje

Seminarium

Projekty Naukowe

Konkurs Fotograficzny

V edycja - wellbeing

IV edycja - życie codzienne

PROGRAM

Książka Streszczeń

Publikacje

III edycja - media

II edycja - starzenie

I edycja - biopolityka

Szanowni Państwo! Przed nami IV edycja Konferencji, tym razem poświęcona problematyce zdrowia i choroby w "życiu codziennym". Termin: 27-28 września 2021 r. Forma: on-line Zapraszamy do zapoznania się z II Komunikatem Konferencyjnym. Opis bieżącej problematyki Konferencji Promocja zdrowia w Polsce, coraz częściej nazywana promocją zdrowego stylu życia, oderwała się od idei, do których nawiązywali jej twórcy - autorzy Karty Ottawskiej. Współcześnie, w praktyce życia codziennego i systemu ochrony zdrowia, stała się głównie nośnym hasłem medialnym, propagującym polimorficzne i uniwersalne zalecenia typu „jak zdrowo żyć”. Zyskała przy tym prominentne zaplecze w nowej dziedzinie medycznej, nazwanej medycyną stylu życia. Natomiast trudno byłoby odnaleźć jej realne powiązania z socjologią, z którą jeszcze w minionym wieku była blisko kojarzona, zwłaszcza na płaszczyźnie teoretycznej. Paradoksalnie, socjologiczna kategoria stylu życia oddaliła promocję zdrowia od socjologii. Promocja zdrowia, wyalienowana z kontekstu społecznego i socjologicznego, nie dokonała rewolucyjnych zmian w codziennych praktykach zdrowotnych i stylach życia większości obywateli. Nie uczyniła ich życia codziennego odwzorowaniem medycznych zaleceń. Co więcej, w niektórych środowiskach wywołała opór przed zalecanymi zmianami. Została też oskarżona o kreowanie w społeczeństwie healthismu, foodismu, „świra” na punkcie fit-sylwetki, a także o wspieranie „biznesu zdrowotnego” oraz wzmacnianie społecznych nierówności zdrowia. Ale, z drugiej strony, różne zbieżne z nią idee, pochodzące zazwyczaj spoza sektora zdrowia, zyskują uznanie w coraz to nowych grupach. Sytuację skomplikowała dodatkowo pandemia COVID-19, która wymusiła zmiany w hierarchiach wartości i priorytetach życia codziennego wielu osób oraz funkcjonowania instytucji systemu zdrowia (i szerszego systemu społecznego). Zmieniła potrzeby i oczekiwania zdrowotne obywateli, także te dotyczące poczucia podmiotowości oraz dostępu do informacji/komunikacji w sferze zdrowia. Wystawiła na próbę dotychczasowe autorytety zdrowotne, ujawniła zróżnicowanie postaw wobec zaistniałego ryzyka zdrowotnego. Ideą przewodnią konferencji jest dążenie do ponownego osadzenia promocji zdrowia i myślenia o niej w społecznym i socjologicznym kontekście. Na początku chcemy spojrzeć na nią z punktu widzenia „codziennego życia zwykłych ludzi” – jego specyfiki, przejawów, wzorów, zróżnicowania, uwarunkowań i przemian. Takie spojrzenie wydaje się szczególnie ważne z tego powodu, że współczesna promocja zdrowia usiłuje na ogół dokonywać zmian właśnie w tym obszarze, pomijając kształtowanie systemów, polityk, środowisk, infrastruktur, działań profesjonalnych. Uważamy też, że w debacie publicznej dotyczącej społecznych problemów zdrowia, także jego promocji, bardzo brakuje głosu socjologii, która zdecydowanie ustąpiła już miejsca nie tylko medykom, bo także tzw. coachom zdrowego życia i coraz bardziej popularnym influencerom. Chcemy, aby konferencja stała się okazją do refleksji nad realiami wdrażania w społeczeństwie idei promocji zdrowia. Na ile jej abstrakcyjne założenia są akceptowane w społeczeństwie, jakie odzwierciedlenie znajdują w codziennym życiu różnych grup i środowisk społecznych (a nie tylko w uroczystych deklaracjach), jakie są społeczne uwarunkowania (możliwości i przeszkody) ich realnej realizacji. Przykładowe pytania, na które warto byłoby odpowiedzieć, przedstawiamy poniżej: Jakie jest miejsce dbania o zdrowie i/lub szkodzenia mu w codziennym życiu różnych grup/kategorii społecznych? Czy można tu mówić o (względnie) spójnym prozdrowotnym lub ryzykownym stylu życia? Czy są to praktyki okazjonalne, czy systematyczne, celowe, czy spontaniczne? Jak różne grupy pojmują zdrowie, dbanie o jego dobry stan i jakie widzą potencjały oraz zagrożenia dla niego? Które z elementów swego codziennego życia traktują jako sprzyjające, a które jako zagrażające ich zdrowiu (i w jakim stopniu)? Skąd obywatele czerpią wiedzę/przekonania na temat zdrowia i zdrowego życia. Jakim przekazom na ten temat ufają, a jakie odrzucają? Kto jest dla nich autorytetem w tych sprawach? Jaka jest rola nowych mediów w genezie i zmianach świadomości zdrowotnej? Jak w społeczeństwie pojmowane są medyczne i medialne przekazy i zalecenia dotyczące zdrowia i zdrowego stylu życia i jakie wywołują one reakcje? Gdzie spopularyzowana wiedza medyczna zbiega się z wiedzą potoczną, a gdzie pojawiają się rozbieżności i jakie są ich konsekwencje? Czy obywatele na co dzień są i czują się nakłaniani lub zmuszani do zdrowego stylu życia – w jaki sposób, przez kogo? Jak reagują na taką presję? Kiedy i dla kogo zdrowie staje się wartością codzienną i wyznacznikiem działania? Jakie wartości alternatywne wobec zdrowia kierują naszymi działaniami i w jakich sytuacjach? Co ogranicza prozdrowotne praktyki obywateli, a co stymuluje ich do takiej aktywności? Jaki jest stosunek obywateli do różnego typu wdrażanych w społeczeństwie programów prozdrowotnych? Co decyduje o sukcesie takich programów, a co o porażce? Jakie racje przemawiają za oczekiwaniem od obywateli dokonywania zmian ich stylu życia w imię zdrowia? Jak można ocenić zdiagnozowany stosunek społeczeństwa do zdrowia (prozdrowotne/antyzdrowotne praktyki i style życia) z różnych perspektyw teoretycznych i aksjologicznych? W jaki sposób codzienne doświadczanie choroby/niepełnosprawności wpływa na stosunek chorych do zdrowia i zdrowego stylu życia? Jak nowe technologie, zwłaszcza komunikacyjne, zmieniają tradycyjne pojmowanie promocji zdrowego stylu życia? Jak obywatele wykorzystują je w swoich praktykach prozdrowotnych i ryzykownych dla zdrowia? jak wykorzystują je promotorzy zdrowia, by wpływać na społeczeństwo i jak to jest odbierane przez różne grupy? Jak pandemia COVID-19 zmieniła stosunek różnych grup społecznych do spraw zdrowia, praktyk zdrowotnych i zdrowego stylu życia? Jakie wygenerowała postawy i działania wobec samej epidemii i wobec możliwości radzenia sobie z nią? Jak zmieniła lub wyostrzyła stosunek społeczeństwa do takich kwestii jak ryzyko, zaufanie czy odpowiedzialność w sferze zdrowia? Jakie wyzwania i możliwości dla rozwoju socjologii zdrowia i medycyny oraz dla promocji zdrowia ujawniły się w związku z pandemią? Odpowiedzi na te i podobne pytania oraz płynące z tego wnioski mogą, z jednej strony, przyczynić się do podnoszenia skuteczności interwencji w obszarze promocji zdrowia (sociology in health promotion), natomiast z drugiej mogą sprzyjać szerszej debacie na temat kierunków rozwoju społecznego w kontekście zdrowia (sociology on/of health promotion). Problemem jednak jest to, jak sprawić, by w takich debatach głos socjologii zdrowia i medycyny był bardziej słyszalnym. To ostatnie zagadnienie chcielibyśmy uczynić jednym z istotnych wątków konferencji. Jeszcze raz dziękujemy wszystkim Uczestnikom za udział w Konferencji oraz zapraszamy na kolejną, IV, edycję! Z wyrazami szacunku i serdecznymi pozdrowieniami dr Małgorzata Synowiec-Piłat dr Krzystof Puchalski